Kun je dikker worden door stress?

Heb jij dat ook, mooi mens? Dat je aankomt van stress, dat je door stress meer gaat eten, minder goed voor jezelf zorgt en dat de kilo’s eraan vliegen als een soort van omgekeerd ‘sneeuw voor de zon’ effect?

Kun je dikker worden van stress, ook als je geen eetbuien hebt?

Als jij maar een klein beetje op mij lijkt, dan kijk je met verwondering (en misschien zelfs met een beetje jaloezie) naar mensen die afvallen als ze stress hebben, toch?

Waarschijnlijk ken je het fenomeen wel:
⇒ mensen die niet aankomen door stress, of zelfs afvallen als ze gestrest zijn.

Ik ben niet zo iemand…..
Als ik stress had, dan ging ik eten. Ik was echt een stress-eter.

Al op jonge leeftijd realiseerde ik me dat ik dikker werd door stress (zelfs als ik geen eetbuien had), waardoor ik nóg meer stress kreeg.

Natuurlijk snappen we allemaal dat emotie-eten niet goed is voor je gewicht.
Maar deze Eetbui Vrij Podcast gaat niet over emotie-eten. In deze sessie wil ik je uitleggen waarom je kunt aankomen door stress zonder dat je snaaibuien hebt want….

Zelfs als je geen eetbuien hebt, kan stress ervoor zorgen dat je aankomt!

Misschien herken jij ook dat gezien worden voor jou kwetsbaar voelt, of weet je dat jouw onderbewuste, je gewicht gebruikt als een beschermingsmechanisme.

Maar overgewicht wordt niet alleen veroorzaakt door trauma, je kunt ook aankomen door chronische stress en ook dagelijkse stressoren kunnen van invloed zijn op je gewicht…

…. niet alleen omdat je daardoor slechter gaat eten, stress kan er in zichzelf voor zorgen dat je aankomt.

Wat zijn de 5 redenen dat je kunt aankomen door stress (zelfs als je geen eetbuien hebt)?

In mijn boek ‘Het Geheim van Eetbui Vrij Leven‘, heb ik het heel veel over stress. Je kunt mijn boek over eetbuien bestellen via eetbuivrijleven.nl/boek als je daar meer over wilt lezen.

Stress is namelijk 1 van de belangrijkste redenen waarom we eetbuien hebben.

Emotie-eten heet natuurlijk niet voor niets emotie-eten en in Nederland alleen al zijn er volgens het AD meer dan 500.000 mensen die last hebben van eetbuien.

Waarom stress voor eetbuien zorgt, is wel interessant en daar wil ik het straks met je over hebben, maar eerst wil ik je uitleggen waarom je kunt aankomen door stress, zelfs als je geen eetbuien hebt.

1 – Stress kan voor extra vetopslag zorgen

Waarschijnlijk heb je weleens gehoord van de fight-or-flight respons? Als je gestrest bent, maakt je lichaam zich klaar om te gaan vechten of te vluchten. Dit doet het o.a. door zoveel mogelijk energie of calorieën vrij te maken zodat je jouw gevecht of vlucht zo lang mogelijk kunt volhouden en niet halverwege staat te trillen op je benen, omdat je geen energie meer hebt.

De belangrijkste bron van calorieën als brandstof in je lichaam is glucose of suiker.
Op het moment dat je stress ervaart, wil je lichaam zoveel mogelijk glucose vrijmaken om te kunnen verbranden als energie.
⇒ Dat doet je lichaam door het stresshormoon cortisol af te scheiden.

Aankomen door stresshormoon

Hoe zorgt cortisol voor vetopslag? Cortisol zorgt ervoor dat er glucose wordt vrijgemaakt uit onder andere je lever en je spieren. Daarnaast zorgt cortisol ervoor dat er meer insuline wordt afgescheiden, zodat de glucose goed kan worden opgenomen in je cellen als energie.

Dat werkt allemaal prima, als je daadwerkelijk ook gaat vechten of vluchten op het moment dat je stress hebt, dan heb je namelijk die energie nodig.

Maar in de tijd waarin wij leven, hebben de meeste mensen stress zonder dat ze zich fysiek inspannen.

Dat betekent dus dat er energie (ofwel calorieën) worden vrijgemaakt uit je lever en je spieren, maar dat je die calorieën niet gebruikt.
En wat gebeurt er met calorieën die je niet gebruikt? Die worden opgeslagen als lichaamsvet.

Je kunt dus daadwerkelijk aankomen door stress zonder meer te eten!

2 – Stress kan je stofwisseling vertragen

Het stresshormoon cortisol zorgt ervoor dat er glucose uit je spieren wordt gehaald, zodat je die glucose kunt gebruiken als energie voor het geval dat je gaat vechten of vluchten.

Dit gebeurt onder andere door je spieren af te breken en de eiwitten uit je spieren om te zetten in suikers. Stress zorgt er dus voor dat je spiermassa verliest.

De hoeveelheid spiermassa die je hebt, is van grote invloed op de snelheid van je metabolisme of stofwisseling.

Misschien weet je wel dat het verhogen van je spiermassa vaak 1 van de belangrijkste tips is om je stofwisseling te versnellen. Dat je door stress dus spiermassa verliest, zorgt ervoor dat je stofwisseling vertraagt.

Maar er is nog een reden waarom stress voor een lagere stofwisseling zorgt.

⇒ Stress zorgt er namelijk voor dat je schildklier trager gaat werken.

Hoe zorgt een tragere schildklier voor gewichtstoename?

De belangrijkste functie van je schildklier is het regelen van je stofwisseling. Mensen met hypothyreoïdie (een traag werkende schildklier) komen daarom vaak aan.
Ook stress kan ervoor zorgen dat je schildklier trager gaat werken en minder t3 en t4 hormonen aanmaakt. Het zijn de t3 en t4 hormonen die met de cellen in je lichaam communiceren hoeveel energie ze moeten verbranden. Als er dus minder t3 en t4 cellen worden geproduceerd, dan gaat je verbranding omlaag.

3 – Stress zorgt voor meer honger

Stress-eten doe je niet alleen omdat je emoties probeert weg te eten. Stress zorgt er letterlijk voor dat je meer honger krijgt en een drang voelt om vet en suikerrijk voedsel te eten.

De belangrijkste reden hiervan is, dat je lichaam denkt dat het meer energie en suikers nodig heeft om te vechten of te vluchten.

Om meer honger te creëren, produceert je lichaam het hormoon Ghreline.

Er zijn mensen die geen hap door hun keel krijgen als ze gespannen zijn, en er zijn mensen die alleen maar willen eten als ze stress hebben.
Wat blijkt nou uit onderzoek naar het verschil tussen stress-eters en mensen die niet aankomen door stress?

Bij stress-eters neemt de hoeveelheid Ghreline toe als ze stress hebben, waardoor ze continu honger blijven houden, zelfs als ze meer eten.

En waarschijnlijk raad je het al….
Bij mensen die niet aankomen door stress blijft het hormoon ghreline laag, waardoor ze geen honger krijgen.

4 – Stress verlaagt je wilskracht

In mijn boek: ‘Het Geheim van Eetbui Vrij Leven‘ leg ik uitgebreid uit waarom stress je wilskracht verlaagt.

Als je mijn boek al hebt gelezen, dan weet je dit dus al, maar toch even een korte samenvatting om je kennis weer op te frissen.

Ons brein bestaat uit 3 belangrijke delen: de hersenstam, het limbische systeem en de neocortex.
De prefrontale cortex is het voorste gedeelte van de neocortex, en dat is nou precies het gedeelte van je brein dat je nodig hebt voor onder andere wilskracht, rationeel denken, begrijpen, analyseren, plannen, problemen oplossen, zelfregulatie, sociale vaardigheden, doelgericht denken en rationaliseren, om er maar een paar te noemen.
De functies van de neocortex kosten erg veel energie. Dit komt omdat het ‘luxe’ functies zijn, die pas laat in de evolutie van ons brein zijn toegevoegd. Deze functies zijn niet nodig om te overleven.

Waardoor zorg je minder goed voor jezelf als je gestrest bent?

Omdat je prefrontale cortex niet nodig is om te overleven, worden de functies van de prefrontale cortex ‘uitgezet’ op het moment dat jij gestrest bent.

Reageer jij als je gestrest soms kribbig naar de mensen om je heen, zeg je domme dingen of stop je eten in je mond zonder dat je erbij stilstaat?
⇒ Dat komt dus omdat op dat moment het gedeelte van je brein dat verantwoordelijk is voor je impulsbeheersing wat minder goed functioneert.

Dit in combinatie met je continue honger, kan ervoor zorgen dat je in stressvolle periodes de hele dag dingen in je mond stopt.

5 – Stress zorgt voor inflammatie (laaggradige ontstekingen)

We zijn allemaal wel bekend met de meest zichtbare vorm van inflammatie of ontsteking: je snijdt je vinger aan een papiertje en even later wordt het wondje rood en pijnlijk.
Als je het wondje goed verzorgt, dan herstelt het zich binnen een paar weken weer volledig en heb je er nooit meer last van.

Dit is niet het type inflammatie waar ik het met je over wil hebben. Ik wil het met je hebben over chronische laaggradige systemische ontstekingen (LGI) ofwel low grade systemic inflammation.

*Hoe zorgt inflammatie ervoor dat je aankomt?

Chronische laaggradige systemische ontstekingen kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van hartziekten, hoge cholesterol, diabetes, gewrichtsproblemen (als artritus, fybromyalgie) en zelfs kanker.

Daarnaast beïnvloedt LGI de opname en werking van je neurotransmitters, wat kan zorgen voor depressie, zelfmoord en andere mentale problematiek als stemmingswisselingen en schizofrenie.

*Wat zijn chronische laaggradige systemische ontstekingen?

Chronische laaggradige systemische ontstekingen (LGI) ontstaan doordat chemische processen in ons lichaam uit balans zijn. Normale ontstekingsreacties zorgen o.a. voor cel reparatie en afweer tegen bacteriën en virussen. LGI is echter een vorm van inflammatie die chronisch en vaak onder de pijngrens plaatsvindt, en tot dodelijke ziekten kan leiden. De oorzaak? Ongezonde levensstijl en stress.

*Zorgt inflammatie voor eetbuien?

Er is nog geen onderzoek gedaan naar LGI als oorzaak van eetbuien. Wel is aangetoond dat LGI je niveaus van serotonine, dopamine en noradrenaline verlaagt.

In blog 8 ‘De chemie van Eetbuien – Serotonine in je brein’ leg ik uit dat lage levels van serotonine voor cravings naar suiker, stress, depressie en een laag zelfbeeld kunnen zorgen.
In blog 9 ‘De chemie van eetbuien – dopamine in je brein’ vertel ik je hoe lage levels van dopamine voor de drang om meer te eten, verslaving, vermoeidheid, gebrek aan motivatie, gebrek aan zelfbewustzijn en cravings naar suikers kan zorgen.

Het is dus mogelijk dat LGI bijdraagt aan het hebben van eetbuien, ondanks dat er nog geen specifiek onderzoek naar is gedaan.

Eén ding is wel zeker:
⇒ eetbuien dragen bij aan het creëren van LGI.

Zowel het hoge suikerniveau als het hoge insulineniveau, veroorzaken allebei chronische laaggradige systemische ontstekingen.

Alsof het nog niet stressvol genoeg is dat je aankomt door stress, zorgt stress er bij emotie-eters natuurlijk ook vaak voor dat je eetbuien krijgt.

Waarom helpt emotie-eten bij stress?

Als je suikers of snelle koolhydraten eet, wordt de neurotransmitter bèta-endorfine afgegeven in je brein. Bèta-endorfine is een lichaamseigen morfine en werkt, net als medische morfine, pijnstillend.

Deze pijnstillende eigenschap van bèta-endorfine werkt voor zowel je emotionele- als je fysieke pijn en zorgt voor een ontspannen, rustgevend en soms zelfs euforisch gevoel.

Heb je weleens het gevoel gehad dat je een beetje high was na een eetbui?
⇒ Dat is dus het effect van bèta-endorfine.

En wat blijkt: recent onderzoek toont ook nog aan dat je cortisol afneemt als je suiker eet!! Dat betekent dus dat emotie-eten echt helpt om pijnlijke emoties te verminderen en ervoor zorgt dat je je minder gestrest voelt.

Ik geloof zelf dat emotie-eten 1 van de 3 oorzaken van eetbuien is, en daarom besteed ik tijdens de Eetbui Vrij Leven Bootcamp ook twee modules aan het omgaan met emotie-eten en het verminderen van stress.

WAT kun jij doen om je stress te minderen?

Laten we beginnen met introspectie, mooi mens.
Voordat ik je ga vertellen wat jij kunt doen om je stress te verminderen en van je emotie-eten af te komen, vraag je eens af…
⇒ Wanneer denk jij dat er een einde gaat komen aan de dingen waar jij je druk over maakt?

• • Is dat vandaag?
  • Denk je dat je weer rust zult hebben, als je een bepaald project af hebt?
  • Kun jij weer tijd voor jezelf nemen, als je kinderen naar school gaan?
  • Komt er weer ruimte in je leven, als je to-do lijst af is?
  • Kun jij weer meer ontspannen, als het wat minder druk is op je werk?

Denk jij dat je druk maken ervoor gaat zorgen dat je uiteindelijk rust zult krijgen?

Voor de meeste mensen is stress iets wat ze dagelijks voelen.

Er zijn namelijk altijd wel dingen om je druk over te maken.
En vaak denken we dat ons leven aan bepaalde voorwaarden moet voldoen, of dat we bepaalde dingen moeten afmaken, vóórdat we weer rust kunnen ervaren.

Dat is echter een illusie, want er is altijd wel wat dat voor stress kan zorgen, en druk maken om rust te kunnen ervaren werkt nooit.

28 tips om meer rust te creëren.

In blog 3 ‘Goed Voor Jezelf Zorgen – 28 dingen die je kunt doen om goed voor jezelf te zorgen (ook als je het druk hebt)’ geef ik je tips om meer ontspanning in je leven te krijgen.

Maar ook met die tips kan het zijn dat jij het lastig vindt om meer rust te creëren en goed voor jezelf te zorgen.

Waarom is het zo lastig om tijd voor jezelf te nemen als je het druk hebt?
Misschien ken je dat wel, dat je ‘s ochtends goede voornemens maakt en dat je besluit…..

• • ik ga vandaag meer rust pakken;
  • ik ga mijn grenzen aangeven;
  • ik ga goed voor mezelf zorgen;
  • ik ga tijd nemen om een gezonde maaltijd te eten;
  • ik ga me-time inlassen;

……om even later als een kleine stresskip verbeten je to-do lijst af te werken, terwijl je alle signalen om rust te pakken negeert.

Mooi mens, besluiten om goed voor jezelf te zorgen is eigenlijk net zo makkelijk als besluiten om al die goede voornemens weer te laten varen.

Je snapt heel goed dat stress voor eetbuien zorgt.

Waarschijnlijk heb jij dat zelf vaak genoeg ervaren, toch mooi mens?

Je hebt ook van die momenten gehad waarop je de hele dag door ontzettend druk was, het gevoel had dat je in een rollercoaster zat, om vervolgens aan het einde van de dag volledig uitgeput op de bank te ploffen.

En wat ga je dan doen?
⇒ Dat is het moment waarop je gaat snaaien.

Waarom is het zo lastig om rust te pakken?

Het is zo lastig, omdat er diep binnen in jou een gevoel zit dat ervoor zorgt dat je continu doorgaat.
Er is een oerkracht die jou als het ware dwingt om steeds maar door te gaan, ook als je voelt dat je eigenlijk rust nodig hebt.

Wat dat gevoel is en hoe dat werkt, daar gaan we het deze week in de 24/7 Goed Voor Jezelf Zorgen Challenge over hebben.

Ik ga je exact uitleggen…..
➾ Waarom het zo ontzettend makkelijk is om over je eigen grenzen heen te gaan.
➾ Welke welke oefeningen en stappen jij kunt zetten om vanuit zelfliefde je rust te pakken.
➾ En wat je kunt doen om vandaag nog de volgende stap te zetten om je Eetbui Vrij Leven een boost te geven.

Ik zie je in de volgende sessie